Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği, ülkelerin daha radikal önlemler almasını gerektirebiliyor. Bu tür önlemlerden bahsedildiğinde ise ilk olarak akla Avrupa Birliği’nin başlattığı Fit for 55 geliyor.
Fit for 55 Nedir?
Fit for 55, Avrupa Birliği Komisyonu tarafından 2021 yılında sunulan ve bir dizi reformu içeren stratejik paket olarak tanımlanıyor. Söz konusu paket, Yeşil Anlaşma isimli ve odağında iklim değişikliği ile mücadele olan kapsamlı planın en önemli parçalarından birini oluşturuyor.
55’e Uyum paketi dahilinde alınacak önlemler ile sera gazı emisyon değerlerinin 2030 yılına kadar %55 azaltılması planlanıyor. Daha da önemlisi birlik içerisindeki ülkeler, paket kapsamında Avrupa’nın dünyadaki ilk sıfır emisyonlu kıta haline gelmesi için çalışmalarını sürdürüyor. Bu hedefe ulaşabilmek için özellikle AB mevzuatlarında çeşitli güncellemeler yapılıyor.
55’e Uyum Paketinin Amacı Nedir?
55’e Uyum paketi aracılığıyla AB’nin iklim hedeflerine ulaşmak için tutarlı ve dengeli çerçeve oluşturulması amaçlanıyor. Bu kapsamda insan kaynaklı sera gazı emisyonları nedeniyle derinleşen iklim krizi ile mücadeleye yönelik kalıcı adımlar atılmaya çalışılıyor.
Gerçekleştirilecek hamleler sayesinde aşağıda sıralanan sorunlara yönelik etkin çözümler bulunması hedefleniyor.
- Deniz kenarındaki şehirlerin yükselen su seviyeleri ile başa çıkmak için yaptıkları harcamalar
- Su baskınları ve kuraklık dolayısıyla kentlerin yerlerinin değişmesi
- Artan sıcaklıklar ile birlikte çalışma kapasitesindeki düşüş
- Kısıtlı kaynaklar nedeniyle oluşan ülkeler arası politik ve askeri sürtüşmeler
- Dünyanın bazı bölgelerinde içilebilir su kaynaklarına erişimin zorlaşması
- Yüksek sıcaklıklardan dolayı hastalıkların artması
- Öngörülemez ve şiddetli meteorolojik olaylar nedeniyle toplumların sosyoekonomik seviyelerindeki bozulma
- Temel yiyecek ve tüketici ürünlerinde artan fiyatlar
- Tarım ve çiftlik ürünlerindeki verim düşüklüğü
Fit for 55 Neleri İçeriyor?
Fit for 55, iklim değişikliği ile mücadelede amaçlanan hedeflere ulaşılabilmesi için çeşitli 3 temel araç içeriyor. Bu araçlar:
Emisyon Ticaret Sistemi
Emisyon Ticaret Sistemi, AB topraklarındaki sera gazı emisyonlarına üstü sınır getiriyor. Sistemin asıl dikkat çekici noktası ise sınır değerlerin her yıl kademeli olarak azaltılması. ETS kapsamındaki takip süreci, fabrikalara verilen izinler aracılığıyla gerçekleşiyor. Üstelik bu izinler, endüstriyel kuruluşlar arasında alınıp satılabiliyor. Böylece daha düşük emisyon seviyelerine sahip olan kuruluşlar, toplam değerlerinin ETS limitlerini aşmaması koşuluyla izinlerini daha fazla emisyon salımı yapanlara satabiliyor.
Karbon Sınır Ayar Mekanizması
55’e Uygunluk paketinde yer alan ikinci araç, Karbon Sınır Ayar Mekanizması adını taşıyor. Söz konusu mekanizma; çelik, çimento, gübre gibi karbon salınımı yoğun sektörlerin kontrolünde etkin rol oynuyor. Mekanizma aracılığıyla AB sınırları içerisinde ETS ile kontrol altına alınan sera gazı salınımından doğan kısıtlamaların birlik dışı ülkelere yönelik olası zararları minimalize edilmeye çalışılıyor. Bunu sağlamak içinse endüstriyel kuruluşlara, birlik dışında üretilen malların ithali esnasında vergi uygulanıyor.
REFuelEU
Ulaştırma, Fit for 55 kapsamında odaklanılan sektörlerin başında geliyor. Çünkü bu sektör kaynaklı sera gazı salınımı, birlik içerisinde emisyon değerlerindeki artışının ana sebeplerinden birini oluşturuyor. REFuelEU, kendi içerisinde deniz ve hava taşımacılığı olmak üzere iki ana kategoriye ayrılıyor. İki kategoride de ortak amaç, sürdürülebilir yakıtların kullanımını teşvik etmek. Düzenleme aracılığıyla ayrıca 2035 yılına kadar fosil yakıtlı otomobillerden kaynaklanan emisyonların azaltılması da amaçlanıyor.
Fit for 55 Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Fit for 55, Türkiye ekonomisine nasıl bir etkisi olacak?
Fit for 55, yalnızca birlik içerisindeki ekonomik yapıya yönelik değişimleri içermiyor. İhracat hacminin azalmaması için Türkiye’nin de mevzuatlarında bazı düzenlemeler yapması ve üretimdeki emisyon oranlarını düşürmesi gerekiyor.
Fit for 55 paketi, Türkiye’nin otomobil fiyatlarını nasıl etkileyecek?
Fit for 55, fosil yakıtla çalışan otomobillerin fiyatlarında düşüşe neden olabilir. Ayrıca uyum yasaları çerçevesinde elektrikli araç alımına yönelik teşvikler hayata geçirilebilir.
