Rayiç bedel, gayrimenkul alacak ya da satacak kişilerin bilmesi gereken terimlerin başında geliyor. Motorlu taşıtların ederinin belirlenmesinde de referans değeri taşıyan bu bedelin ne olduğunu, nasıl hesaplandığını ve sorgulandığını bu yazımızı okuyarak detaylı biçimde öğrenebilirsiniz.
Rayiç Bedel Nedir?
Rayiç bedel, bir malın pazar değeridir. Bu bedelin varlığı sayesinde bir malın alımı esnasında eksik veya fazla ödeme yapılması ihtimali ortadan kalkar. Hatta benzer durum, satış işlemleri için de geçerlidir. Rayiç bedel araştırması yapıldığı takdirde satıcı konumundaki kişilerin malları için belirledikleri bedelin ne kadar gerçekçi olduğu anında öğrenilebilir.
Rayiç bedel; arsa, motorlu taşıt ve konut olmak üzere üç farklı türe ayrılır. Her bir tür için hesaplama kriterleri farklıdır. Arsa rayiç bedeline nazaran daha değişken yapıdaki konut rayiç bedelinin hatalı beyan edildiği anlaşılırsa Maliye Bakanlığı tarafından ceza kesilir. Araç rayiç bedeli ise kasko bedelinin ve olası hasar durumunda ne kadar tazminat ödeneceğinin belirlenmesinde kilit rol oynar.
Rayiç Bedel Nasıl Hesaplanır?
Rayiç bedel hesaplama yöntemi, satılacak ya da alınacak malın türüne göre farklılık gösterir. Örneğin; arsa rayiç bedelinin belirlenmesinde bulunduğu yer, genişliği, yatırım değeri, yakınında sosyal alan veya site olup olmaması, tarım arazisi niteliği taşıp taşımadığı gibi kriterler göz önünde bulundurulur. Konut rayiç bedeli hesaplanırken de benzer kriterlere bakılır. Yani merkeze yakınlık, konutun cephe ve manzarası, bulunduğu bölgenin tarihi, binanın yaşı, sosyal alanlara ve tesislere mesafesi, yıpranma payı gibi kriterler bedelin hesaplanmasında etkilidir.
Bir konutun ya da arsanın rayiç bedelini hesaplarken kullanılacak yöntem ise son derece basittir. İlk aşamada aynı bölgede bulunan, benzer özelliklere sahip üç farklı konut veya arsa referans alınır. Daha sonra referans niteliğindeki taşınmazların fiyatları ve metrekareleri toplanır. Ortaya çıkan toplam fiyat, üç taşınmazın toplam metrekaresine bölünür. Elde edilen sonuç referans alınan taşınmazların metrekare bazındaki satış fiyatıdır. Bu fiyatı kendi taşınmazınızın metrekaresi ile çarparak gerçeğe en yakın rayiç bedeli bulabilirsiniz.
Araç rayiç bedelinin belirlenmesinde ise yaş, model, marka ve kaza geçmişi önemli yere sahiptir. Bir motorlu taşıta yönelik rayiç bedel bilgisi edinmenin en kolay yolu, Türkiye Sigortalar Birliği tarafından belirli aralıklarla yayımlanan kasko değer listesine bakmaktır. Alternatif olarak online rayiç bedel araştırma araçlarından da faydalanabilirsiniz.
Rayiç Bedel Sorgulama Nasıl Yapılır?
Gayrimenkul olarak nitelendirilen arsa ve konutların rayiç bedelleri yerel belediyeler tarafından belirlenir. Dolayısıyla rayiç bedel öğrenme amacıyla gayrimenkulün sınırları içerisinde yer aldığı belediyeye başvuru yapabilirsiniz. İhtiyaç duyduğunuz bilgiyi daha hızlı biçimde öğrenmek istiyorsanız, e-Devlet Kapısı üzerinden online rayiç bedel sorgulaması da yapabilirsiniz.
e-Devlet’ten yapılan sorgulamalar için konutun ya da arsanın bulunduğu belediyenin seçilmesi ve ilgili bilgiler girildikten sonra sorgula düğmesine basılması yeterlidir. Sistem farklı yıllara yönelik rayiç bedel sonuçlarını otomatik olarak listeler. Liste üzerinden dilediğiniz yılları seçip karşılaştırma yapabilirsiniz.
