Yangın, AVM’lerde ve iş merkezlerinde meydana gelebilecek ciddi risklerin ilk sıralarında yer alır. Çeşitli nedenlerle meydana gelebilecek yangın riskinden korunmak ve olası zararları minimuma indirmek için gereken başlıca güvenlik önlemleri şunlardır:
Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri
Alışveriş ve iş merkezlerinde herhangi acil durum gerçekleştiğinde, hızlı tahliye oldukça önemlidir. Yapının içerisindeki ziyaretçileri ve çalışanları yangın vb. durumlara karşı uyarmak için algılayıcı sensörlere ve alarm sistemlerine yer verilmelidir. Tabii bu önlemler gelişigüzel alınmamalıdır. Yani duman ve ısı dedektörleri stratejik noktalara yerleştirilmelidir. Ayrıca alarm sistemi, yangın çıktığında hızlı müdahaleyi mümkün kılacak şekilde yeterince duyulabilir ve görülebilir olmalıdır.
Yangın Söndürme Sistemleri
AVM sınırları içerisinde meydana gelebilecek yangın durumuna karşı söndürme sistemlerinin kurulumu gerçekleştirilmelidir. Bunun için algılama ve alarm sistemi ile entegre çalışan otomatik sistemler (springler) tesis edilmelidir. Ekstradan yangın söndürme tüpleri ve hortumlar kolay erişilebilir noktalarda bulundurulmalıdır. Etkili bir ilk müdahale için yangın dolapları ve hidrantlar belirli aralıklarla yerleştirilmelidir.
Acil Durum Çıkışları ve Tahliye Yolları
Yangın anında can ve mal güvenliğini sağlamak için acil durum çıkışları ile tahliye yolları oluşturulmalıdır. Acil çıkış kapıları ve yolları, tahliyenin mümkün olabilecek en kısa sürede tamamlanması için her zaman açık tutulmalı, engellerden arındırılmalıdır. Söz konusu yollar, işaretlerle kolay erişilebilir hale getirilmelidir. Erişilebilirliği artırmak ve panik olasılığını ortadan kaldırmak için tahliye yollarının iyi aydınlatılmış olmalarına özen gösterilmelidir.
Yangın Merdivenleri
Yasal yönetmelikler gereği alışveriş ve iş merkezlerinde yangın merdivenlerinin bulunması zorunludur. Merdivenler, üst katlardaki kişilerin yapıdan hızlıca tahliye edilebilmesine olanak tanır. Bu nedenle yapımlarında yangına dayanıklı malzeme kullanılmalı ve kolay erişilebilir şekilde tasarlanmalıdır. İşlevlerini kusursuzca yerine getirebilmeleri içinse belirli aralıklarla kontrol edilmeleri ve bakımlarının yapılması önemlidir.
Havalandırma ve Duman Tahliye Sistemleri
Alışveriş ve iş merkezlerinde çıkan yangınlarda yaralanmaların önemli bölümü dumandan kaynaklanır. Görüş seviyesinin kayda değer oranda düşmesine neden olan bu durumu ortadan kaldırmak için havalandırma ve duman tahliye sistemleri kullanılmalıdır. Bu önlem aynı zamanda solunabilir havanın mümkün olduğunca korunmasına da katkıda bulunur. Yangın nedeniyle oluşan dumanı tahliye edecek sistemler, verimli çalıştıklarından emin olunması için düzenli test edilmelidir.
Yangın Güvenlik Eğitimi ve Tatbikatları
Yangın ihtimaline karşı alınabilecek başlıca önlemler, yalnızca çeşitli sistemlerin kurulumlarıyla sınırlı değildir. Binada bulunan personelin yangın güvenlik eğitimi almaları da gerekir. Hatta güvenlik eğitimlerinde alınan bilgilerin pekiştirilmesi amacıyla düzenli tatbikatlar yapılmalıdır. Yangın tatbikatları sayesinde gerek personelin gerekse ziyaretçilerin acil durumlarda nasıl hareket edecekleri konusunda daha bilinçli hale gelmeleri sağlanabilir.
Yangın Güvenlik Planı
AVM’lerde ve iş merkezlerinde yangına karşı alınabilecek bir diğer etkili önlem ise güvenlik planıdır. Söz konusu plan, yangın durumunda can ve mal güvenliğinin sağlanmasına dair yapılacakları içerir. Mevzuata uygunluk ve iş güvenliği açısından gerekli yangına müdahale planında özellikle yangın çıkışları, söndürme ekipmanları ve tahliye prosedürlerine yer verilmelidir.
Elektrik Tesisatının Kontrolü
Elektrik tesisatında meydana gelen arızalar, yangına neden olabilecek risklerin başında gelir. Tesisatın eskimesi, kabloların zarar görmesi ve benzeri nedenler kaçaklara, kısa devrelere yol açabilir. Söz konusu risklerden kaçınmak için elektrik sistemleri düzenli olarak kapsamlı kontrollerden geçirilip raporlanmalıdır. Gerekli aksaklıkları gidermek için bakım takvimi oluşturulmalıdır.
Malzeme ve Depolama Yönetimi
Yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler gelişigüzel depolandıkları ve kullanıldıkları takdirde yangına neden olabilir. Üstelik bu tür maddelerin sebep olacağı yangınlar, kontrolsüz biçimde hızlıca yayılabilir. Riski minimum düzeye indirgemek için yanıcı ve patlayıcı maddelerin depolanması, kullanımı konusunda sıkı düzenlemeler yapılmalıdır. Düzenlemelere ek olarak depolama alanlarında yangın güvenliği önlemleri alınmalıdır.
Denetim ve Bakım
Yangın güvenlik sistemlerinin işlevsel halde olması riski azaltan önemli bir adımdır. Ancak tek başına yeterli değildir. Kurulum aşamasının ardından tüm önleyici tedbirler düzenli denetlenmeli ve gerektiğinde bakım alınmalıdır. Sistemlerin çalışır durumda olduğunu garanti altına almak için periyodik testler gerçekleştirilmelidir.
