Biyoloji bilim dalını kullanarak çeşitli problemleri çözmeyi ve ortaya kullanışlı ürünler çıkarmayı hedefleyen biyoteknoloji, geçmiş zamanlarda bir alt disiplin olarak kabul edilirken yaşanan gelişmelerle birlikte bugün ana bilim dalı haline gelmiş durumda. Bilim dünyasının en önemli alanlarından biri olan biyoteknoloji, temel olarak insanların yaşam kalitesini artırmayı amaçlıyor. Bu teknolojiyle üretilen ürün veya sistemlerde de çeşitli biyoteknolojik süreçler uygulanıyor. Peki, 20, yüzyılda giderek büyüyen biyoteknoloji nedir ve biyoteknolojik gelişmeler hangi alanlarda kullanılır? İşte, merak edilen tüm detaylar…
Biyoteknoloji Nedir ve Ne İşe Yarar?
Temel bilim dünyasında giderek yaygınlaşan biyoteknoloji, canlılar dünyasını ve teknolojiyi buluşturan bir bilim dalı olarak tanımlanıyor. İnsan, hayvan ve bitki hücrelerinde bulunan fonksiyonları inceleyen ve değiştiren söz konusu ana dal, bu kapsamda kullanılan teknik ve işlemler bütününden oluşuyor. Özellikle dünya ilaç pazarında yerini giderek sağlamlaştıran bilim dalı, 2000’li yıllarda ilaç pazarının %10’una hakimken bugün bu oran %20’lere kadar yaklaşmış durumda. Tıbbi alanda yaşanan bu gelişmelerin ışığında pek çok hastalığın teşhis ve tedavisinde de büyük yol kat ediliyor. Sentez kimyası yerine artık pek çok ilaç firması biyoteknoloji yöntemlerini kullanmayı tercih ediyor.
Biyoteknolojinin yararlandığı alanlar arasında mikrobiyoloji, genetik, moleküler biyoloji, fizyoloji, makine mühendisliği, bilgisayar mühendisliği ve biyokimya gibi farklı bilim dalları bulunuyor. Doğal olarak var olmayan veya yeteri kadar üretilmeyen ürünlere odaklanan biyoteknoloji, gerekli hayvan, bitki veya mikroorganizmaları geliştirerek bunları DNA teknolojisiyle üretmeyi hedefliyor. Hücre, doku ve organizmaların; genetik, fiziksel ve kimyasal özelliklerini araştıran biyoteknolojik çalışmalar sayesinde pratik amaçlı ürünler elde edilebiliyor.
Biyoteknoloji Hangi Alanlarda Kullanılır?
Biyoteknoloji son yıllarda oldukça fazla alanda kullanılıyor. Sanayi alanında ve meyve & sebze üretiminde gittikçe yaygınlaşan bu disiplinin esas kullanım alanı ise tıp dünyası. İnsanlarda var olan zararlı genlerin onarılması, insan sağlığı için yararlı proteinlerin üretilmesi, kanser hastalığının tedavisi ve önlenmesi, hasarlı beyin hücrelerinin onarılması, omurilik sorunlarının düzeltilmesi bazı biyoteknolojik uygulamalar arasında.
Biyoteknolojik tabanlı ilaçlar; kontrollü gen ekspresyonu, rekombinant DNA teknolojisi ve antikor üretim metotları gibi farklı yöntemler eşliğinde hazırlanıyor. Böylece vücudun kendi ürettiği hormon ve proteinler laboratuvar ortamında çeşitli hücre kültürleri ile de elde edilebiliyor. Birçok hastalığın erken teşhis ve tedavisi edilmesine fayda sağlayan biyoteknoloji sayesinde DNA, sentetik peptit ve rekombinant aşı endüstrisi gelişirken tedavi amaçlı organ, yapay hücre ve dokuların klonlanması da mümkün hale geldi.
Biyoteknolojik ilaçlarla birlikte eskiden tıbbın çaresiz kaldığı pek çok hastalıkta artık tedavi şansı yakalanabiliyor. Tıp dünyasının hemen her alanında kullanılan biyoteknoloji sayesinde yeni keşifler de hızla devam ediyor.
